Op 19 februari is in museum Bronbeek de opening van de tentoonstelling ‘Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950’, over de periode waarin een einde kwam aan de Nederlandse koloniale overheersing van Nederlands-Indië. Dat ging niet zonder slag of stoot.
De expositie belicht de idealen van beide kanten. Ze vertelt wie er aan de touwtjes trokken en maakt duidelijk hoe de strijdkrachten waren georganiseerd. De tentoonstelling laat ook zien hoe een generatie Nederlandse oorlogsvrijwilligers en dienstplichtige militairen, die meende de orde en rust in Indië te gaan herstellen en bedreigde burgers te gaan beschermen, in een ‘vechtmissie’ terecht kwamen om de politieke en bestuurlijke verhoudingen van voor de Tweede Wereldoorlog te herstellen. (..)
In mijn boek Bestemming Soerabaja vertel ik het verhaal van een van die oorlogsvrijwilligers, mijn vader, Harry Akkermans. Net als vele anderen praatte hij na zijn terugkeer in Nederland nauwelijks meer over zijn ervaringen in de Oost. Totdat we ruim tien jaar geleden zijn reiskoffer terug vonden, waarin de honderden brieven tussen hem en zijn familie bewaard waren gebleven. De brieven vormden de basis van onze gesprekken over zijn tijd in Indië en voor het boek dat ik daarover schreef.
Mijn vader is nu 88 jaar. Ikzelf ben geboren in 1972. In mijn ervaring is bij veel van mijn generatiegenoten, en de jongere generaties, maar weinig bekend over wat er in die late jaren veertig in het toenmalige Nederlands-Indië is gebeurd. Het was een van de redenen waarom ik het boek wilde schrijven. Tot mijn verrassing kreeg ik na de publicatie veel reacties, van generatiegenoten van mijn vader, maar ook van overlevende broers en zussen van veteranen, van zonen en dochters, en van kleinkinderen.
Ze lieten me weten hoe blij ze waren met het verhaal, omdat hun geliefden er nooit over hadden gesproken en ze nu eindelijk wat meer inzicht hadden in wat de Nederlandse militairen daar hadden meegemaakt. Het laat mij zien dat het boek ook vandaag de dag nog in een behoefte voorziet, dat er nog altijd mensen zijn die met vragen zitten, dat deze vragen ook leven in de derde generatie, bestaande uit de kleinkinderen van de jonge militairen van toen.
Hierover zal ik kort wat vertellen tijdens de opening van de expositie in museum Bronbeek, die zich ook juist richt op de jongere generaties.